Γενικό πλαίσιο
Οι ετήσιες γραπτές εξετάσεις διεξάγονται σύμφωνα με τις διατάξεις των περί Αξιολόγησης Υποψηφίων για Διορισμό στη Δημόσια Υπηρεσία Νόμων του 1998 έως 2021 για θέσεις εισδοχής στη δημόσια υπηρεσία των οποίων:
α) η αρχική κλίμακα δεν υπερβαίνει την κλίμακα Α7 του κυβερνητικού μισθολογίου και για τις οποίες απαιτείται ως βασικό προσόν απολυτήριο σχολής μέσης παιδείας ή δίπλωμα τριετούς μεταλυκειακού κύκλου σπουδών και
β) η αρχική κλίμακα δεν υπερβαίνει την κλίμακα Α8 του κυβερνητικού μισθολογίου και για τις οποίες απαιτείται ως βασικό προσόν πανεπιστημιακό δίπλωμα ή ισότιμο προσόν.
Η αρμόδια Ειδική Επιτροπή που προβλέπεται από τον Περί Αξιολόγησης Υποψηφίων για Διορισμό στη Δημόσια Υπηρεσία Νόμο του 1998 έως 2021 έχει αναθέσει στην Υπηρεσία Εξετάσεων τη διοργάνωση και διεξαγωγή των ετήσιων γραπτών εξετάσεων για πρόσληψη στη Δημόσια Υπηρεσία, οι διεξάγονται σε περίοδο μεταξύ Σεπτέμβρη και Οκτώβρη κάθε έτους ξεχωριστά.
Από τα πιο πάνω προκύπτει ότι ο αρχικός νόμος για την γραπτή εξέταση για πρόσληψη στο Δημόσιο θεσπίστηκε το 1998 και ξεκαθαρίζω ότι ήταν και είναι μια αναγκαιότητα προκειμένου να αξιολογούνται οι υποψήφιοι με το τεκμήριο των γραπτών εξετάσεων και να τοποθετούνται σε κατάλογο με σειρά επιτυχίας.
Στη συνέχεια θα δούμε περιληπτικά την όλη διαδικασία ,το αντικείμενο των εξετάσεων ,ποιοι προσλαμβάνονται τη σύγκριση με τα ΝΠΔΔ για να διαφανεί ότι ο όλος θεσμός 35 χρόνια μετά το πρώτο νόμο χρήζει σοβαρής βελτίωσης σε ότι αφορά τη Δημόσια Υπηρεσία.
Αντικείμενο εξέτασης
Μετά τη μεγάλη διακοπή που υπήρξε το 2013 στις προσλήψεις ,ο θεσμός των εξετάσεων επανήλθε το 2018 με αλλαγές στο αντικείμενο εξέτασης που πλέον τα αντικείμενα στα οποία θα αξιολογούνται οι υποψήφιοι για διορισμό είναι η Αριθμητική, η Αφαιρετική και η Λεκτική ικανότητα τα οποία ουδέποτε στη μετέπειτα κυβερνητική καριέρα δεν θα συναντήσει ο εργαζόμενος. Το αντικείμενο αυτό της εξέτασης δεν αξιολογεί τις πραγματικές γνώσεις του υποψηφίου στο αντικείμενο που θα υπηρετεί γι αυτό και η όλη διαδικασία είναι αμφιλεγόμενη.
Αδιευκρίνιστες οι συγκεκριμένες ανάγκες
Οι εξετάσεις γίνονται στη βάση καταλόγου των θέσεων εισδοχής των 2 κατηγοριών όπως ο νόμος προβλέπει. Οι πίνακες που δημοσιεύονται ετήσια αναφέρονται κατά προσέγγιση στις θέσεις που υπολογίζεται ότι θα κενωθούν στο επόμενο έτος και μάλιστα χωρίς να γίνεται αναφορά στην εξειδίκευση τους δηλ ένας αιτητής που κατέχει πτυχίο νομικών και που παρακάθεται στις εξετάσεις για τις θέσεις που αναφέρω στο β πιο πάνω δεν γνωρίζει αν θα πληρωθούν θέσεις που απαιτείται το πτυχίο του αφού η αναφορά γίνεται σε συνολικό αριθμό θέσεων με κλίμακα Α8-10-11 που ενδεχομένως να κενωθούν .Το ίδιο ισχύει και για τους κατόχους οικονομικών πτυχίων,πληροφορικής,Υγειονομείου κλπ. Δηλαδή 15000 υποψήφιοι που παρακάθησαν στις εξετάσεις φέτος με το κράτος να εισέπραξε (15000 x€50) δεν γνωρίζουν αν τελικά θα υπάρξει ανάγκη στην εξειδίκευση τους ή όχι και στις πλείστες των περιπτώσεων η ανάγκη δεν υπάρχει ,είτε γιατί δεν κενώθηκαν θέσεις της ειδικότητας τους ,είτε γιατί δεν αποπαγοποιήθηκαν οι θέσεις από τη Βουλή. Δεν γνωρίζουν επίσης τα προσόντα που το συγκεκριμένο Σχέδιο Υπηρεσίας προβλέπει και όλα μαζί μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι οι αιτητές για πρόσληψη στο δημόσιο ουσιαστικά ενεργούν στα τυφλά και με τη ψευδαίσθηση της πρόσληψης στο δημόσιο. Διερωτώμαι δε αν αυτό δεν είναι σε ένα βαθμό δόλος του δημοσίου σε βάρος των ανυποψίαστων πολιτών.
Αδιαφάνεια
Τα αποτελέσματα των εξετάσεων δημοσιεύονται κατά σειρά επιτυχίας με αναφορά στον αριθμό του κάθε υποψηφίου χωρίς να γίνεται αναφορά πόσοι πέτυχαν ανά ειδικότητα έτσι ώστε να μπορεί κάποιος να υπολογίσει ανάλογα με τη σειρά που βρίσκεται αν υπάρχει πιθανότητα πρόσληψης του ή ακόμα και γιατί όχι να επιβεβαιώσει ότι η κάθε πρόσληψη γίνεται με τη σειρά επιτυχίας .Υπάρχει δηλαδή μια αδιαφάνεια καλυμμένη μέσα από το όλο σύστημα που δεν γνωρίζω αν υπάρχει κάποιος θεσμός που το ελέγχει αυτό η αν η ΕΔΥ βρίσκεται στο απυρόβλητο.
Διάρκεια ισχύς του καταλόγου επιτυχόντων στις γραπτές εξετάσεις
Ο κατάλογος αυτός έχει ισχύ μόνο 12 μήνες από την ημέρα δημοσίευσης του και άρα ο κάθε ενδιαφερόμενος για πρόσληψη πρέπει ετήσια να πληρώνει το αντίτιμο και να παρακάθεται στις εξετάσεις .Δηλαδή άλλη μια έμμεση ετήσια φορολογία .Και αυτό σε αντίθεση με τους εκπαιδευτικούς (για παράδειγμα) που ο κατάλογος των επιτυχόντων διορισμών έχει πολυετή διάρκεια και μόνο αν κάποιος επιθυμεί βελτίωση της θέσης του μπορεί να επαναλάβει την εξέταση.
Τι γίνεται με τα ΝΠΔΔ (Ημικρατικοί οργανισμοί και Τοπική Αυτοδιοίκηση)
Να ξεκαθαρίσω από την αρχή ότι η αναφορά μου σε αυτούς τους οργανισμούς αφορά τη διαδικασία της προκήρυξης μέχρι τον καταρτισμό του καταλόγου επιτυχόντων στη γραπτή εξέταση και όχι τη πάρα πέρα πορεία μέχρι τη πρόσληψη.
Σε αυτούς τους οργανισμούς τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά, συγκεκριμένα και με κάθε διαφάνεια. Κάθε φορά που υπάρχει κενή ή κενές θέσεις δημοσιεύεται στο τύπο με τα ακριβή προσόντα, καθήκοντα και μισθολογική κλίμακα της θέσης. Έτσι κάνουν αίτηση μόνο όσοι πληρούν τα προσόντα οι οποίοι παρακάθονται στις εξετάσεις που σε αρκετές περιπτώσεις περιλαμβάνουν και ειδικό θέμα στο αντικείμενο που θα ασχοληθούν .
Οι εξετάσεις πραγματοποιούνται από τα ανώτατα εκπαιδευτικά μας ιδρύματα και είναι δικαίωμα του οργανισμού η επιλογή. Τα αποτελέσματα παραδίδονται σε σύντομο χρονικό διάστημα στον οργανισμό ο οποίος τα δημοσιεύει και είναι υποχρεωμένος να καλέσει για κάθε κενή θέση 3 υποψήφιους .Έτσι ο κάθε υποψήφιος γνωρίζει αν θα καλεστεί ή όχι και αν δεν καλεστεί μπορεί να αντιδράσει νομικά ή άλλως πως .Η δε πρόσληψη γίνεται σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα από τη δημοσίευση των αποτελεσμάτων.
Συμπέρασμα-Εισηγήσεις
Ξεκαθαρίζω ξανά ότι ο θεσμός των γραπτών εξετάσεων είναι σωστός και επιβάλλεται Είναι τον υφιστάμενο τρόπο που κατακρίνω ο οποίος όπως εφαρμόζεται σήμερα έχει κλείσει το κύκλο του. Η αδιαφάνεια, η ασάφεια στις ανάγκες, η μη ενημέρωση για τα προσόντα της κάθε θέσης, η ετήσια «φορολογία» των πολιτών χωρίς την παραμικρή πιθανότητα πρόσληψης και τόσα άλλα που αναφέραμε τον κάνουν αναχρονιστικό. Η κοινωνία σήμερα απαιτεί το αντίθετο από ότι εφαρμόζεται σήμερα. Διαφάνεια, συγκεκριμένες ανάγκες, συγκεκριμένα προσόντα και χρόνος πρόσληψης.
Δική μου εισήγηση είναι η ακριβής καταγραφή των αναγκών- στη βάση της κάθε ειδικότητας -από το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού που κατέχει όλα τα στοιχεία, η δημοσίευση των αναγκών αυτών, η πραγματοποίηση των εξετάσεων έστω με τον υφιστάμενο τρόπο, αλλά η δημοσίευση των αποτελεσμάτων να είναι ανά ειδικότητα και με σειρά κατάταξης, έτσι ώστε ο καθένας να γνωρίζει περίπου που κινείται και να ελέγχεται έτσι η αντικειμενικότητα και αξιοκρατία της ΕΔΥ. Άλλωστε αυτό συμβαίνει με τους εκπαιδευτικούς και άρα μπορεί να γίνει. Ο δε κατάλογος επιτυχόντων να ισχύει τουλάχιστο για μια 3ετία. Δεν έχω αντιληφθεί στην 30χρονη μου ενασχόληση με τα δημοσιουπαλληλικά εργασιακά ζητήματα το λόγο που οι εξετάσεις γίνονται ετήσια πλην της γερής είσπραξης εσόδων.
Υπάρχει δε ο εναλλακτικός δρόμος των ΝΠΔΔ που πιο πάνω ανέφερα που μπορεί να προσαρμοστεί στα μέτρα της Δημόσιας υπηρεσίας. Η ανάγκη για διαφάνεια αξιοκρατία και έλεγχο υπερτερεί των όποιων προβλημάτων μπορούν να δημιουργηθούν από τη διαδικασία που ακολουθούν τα ΝΠΔΔ.
ΣΥΜΟΣ ΕΥΤΥΧΙΟΥ
Αν.ΓΓ ΣΗΔΗΚΕΚ-ΠΕΟ
3/11/2023
