Πολλά έχουν γραφτεί κατά διαστήματα για τους ψηφοφόρους. Η ψυχολογία των ψηφοφόρων, η κατηγοριοποίηση των ψηφοφόρων βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, παράγοντες που συμβάλλουν καθοριστικά στις επιλογές τους, αποτελούν κάποια από τα θέματα με τα οποία έχουν καταπιαστεί διάφοροι ερευνητές και επικοινωνιολόγοι.
Εγώ θα σταθώ σε μια συγκεκριμένη κατηγορία ψηφοφόρων τους οποίους θα ονόμαζα ως «οι αδιάφοροι» ή «οι απαθείς» ψηφοφόροι. Ψηφοφόροι οι οποίοι ποτέ δεν μπήκαν στον κόπο να μελετήσουν και να καταρτιστούν έστω και σε στοιχειώδη βάση για την πολιτική, τα πολιτικά κόμματα, τις ιδεολογίες και τη δράση του κάθε κόμματος και των αντιπροσώπων του κ.τ.λ.. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι πολίτες οι οποίοι αρκούνται στην αποκλειστική εξυπηρέτηση των προσωπικών τους συμφερόντων, πολίτες οι οποίοι σε συζητήσεις που τυγχάνει να λαμβάνουν μέρος επικρίνουν και κατακρίνουν τους πάντες και τα πάντα και επικαλούνται διάφορα που έτυχε να φτάσουν στα αυτιά τους χωρίς να γνωρίζουν τι από αυτά αληθεύει και τι όχι, πολίτες οι οποίοι δεν αντιλαμβάνονται το ρόλο τους και δεν νοιώθουν την ανάγκη να διασταυρώσουν οποιαδήποτε πληροφορία τους πλασαριστεί, πολίτες οι οποίοι αρκούνται στην επιφανειακή προσέγγιση της ζωής μέσω της θεοποίησης των υλικών αγαθών και του πλούτου.
Δυστυχώς, μεγάλο μέρος της κατηγορίας αυτής προέρχεται από τις νεότερες γενιές οι οποίες δεν έζησαν τον πόλεμο, τις δύσκολες συνθήκες διαβίωσης, την απώλεια της ευημερίας και την αβεβαιότητα για το μέλλον τους.
Πολλοί είναι αυτοί που σπεύδουν να ερμηνεύσουν την αποχή σε διάφορες εκλογικές αναμετρήσεις αποκλειστικά ως ένδειξη απογοήτευσης για τα τεκταινόμενα και υιοθετούν δηλώσεις του τύπου «όλοι είναι οι ίδιοι», «όλοι φταίνε για όλα», «όποιος και αν βρίσκεται στην εξουσία θα κάνει τα ίδια». Και ναι υπάρχουν οι περιπτώσεις πολιτών στους οποίους δίδεται «ελαφρυντικό» για αυτή τους τη στάση με την έννοια ότι τα καθημερινά προβλήματα που βιώνουν όπως η ανεργία, τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα και η μη επαρκής ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για σοβαρά θέματα υγείας, τους οδηγούν στην απόγνωση και στην απελπισία με αποτέλεσμα να μην έχουν τη δύναμη, την ενέργεια και το χρόνο να εντοπίσουν και να αντιληφθούν από πού απορρέουν τα προβλήματα και με ποιο τρόπο θα εξευρεθούν οι βέλτιστες λύσεις για αυτά. Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις βέβαια οι εν λόγω πολίτες πρέπει να αντιληφθούν ότι με την αποχή αφήνουν την πορεία και το μέλλον τους στα χέρια άλλων οι οποίοι πιθανόν να μην ενδιαφέρονται ή ακόμα και να συμβάλλουν στη διαιώνιση των προβλημάτων τους. Από την άλλη όμως υπάρχει και η προαναφερθέντα κατηγορία των πολιτών, η κατηγορία των «αδιάφορων» οι οποίοι βολεύονται πίσω από αυτή την ισοπεδωτική προσέγγισή και δικαιολογούν με αυτό τον τρόπο την απαξίωση και την αποστασιοποίηση τους από τα κοινά.
Έχω την αίσθηση ότι αυτοί οι ψηφοφόροι οι οποίοι χωρίς να το θέλουν ίσως και να αποτελούν την πιο «επικίνδυνη» κατηγορία για την ευημερία και το μέλλον του τόπου μας, την εποχή αυτή κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος. Που οφείλεται όμως αυτό; Μήπως σε ένα σύστημα που καλλιεργεί ολοένα και περισσότερο την αδύνατη έως και μηδενική κριτική, ένα σύστημα που προάγει λανθασμένα πρότυπα και στόχους, ένα σύστημα που προάγει τις πελατειακές σχέσεις, τον ατομισμό, τον εφησυχασμό και την αδιαφορία για το συνάνθρωπο μας;
Δυστυχώς ζούμε σε μια εποχή όπου η ελευθερία του τύπου και η αντικειμενική προβολή των γεγονότων από τα ΜΜΕ αποτελεί την εξαίρεση και όχι τον κανόνα. Πίσω από τα ΜΜΕ υπάρχει κάποιος επιχειρηματίας που στις πλείστες περιπτώσεις είναι έτοιμος να θυσιάσει την πραγματική απεικόνιση της αλήθειας και να συντελέσει στην ιδεολογική χειραγώγηση και των αποπροσανατολισμό των πολιτών στο βωμό της μεγιστοποίησης του κέρδους. Παράλληλα, φαίνεται ότι το εκπαιδευτικό σύστημα υστερεί στη δημιουργία πολιτών με κριτική σκέψη. Πολύ συχνά παρουσιάζεται το φαινόμενο του μαθητή που προσπαθεί να απομνημονεύσει τις διάφορες πληροφορίες που λαμβάνει χωρίς να μπαίνει στη διαδικασία να τις αναλύσει ακόμα και να τις αντιληφθεί. Πως αναμένουμε λοιπόν από αυτό το μαθητή να είναι ο αυριανός ψηφοφόρος που είναι σε θέση να μελετήσει, να κρίνει και να συγκρίνει πολιτικά προγράμματα και να κάνει τις ανάλογες επιλογές.
Είναι εμφανές λοιπόν σήμερα ότι επιβάλλεται η αντιστροφή της καθοδικής πορείας. Έφτασε η ώρα της αλλαγής, της αφύπνισης και του επαναπροσδιορισμού των στόχων, της πορείας ακόμη και της ύπαρξης μας.
Αυτό που αρκετοί δυσκολεύονται ή δεν θέλουν να κατανοήσουν είναι ότι το γενικό συμφέρον εξυπηρετεί καλύτερα και το ατομικό. Οι οποιεσδήποτε αρνητικές επιπτώσεις σε τομείς της οικονομίας, του πολιτισμού, των κοινωνικών δομών κ.τ.λ. θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στον καθένα μας. Ανάλογα με τις πολιτικές εξελίξεις και τις προοπτικές επίλυσης του κυπριακού θα διαμορφωθεί και το κοινωνικοοικονομικό σκηνικό. Μόνο μέσα από τη συλλογική δράση και αντίδραση θα επέλθει η ανάπτυξη και η ευημερία. Η πνευματική καλλιέργεια και η προαγωγή των αξιών μέσα από την παιδεία και τον πολιτισμό, η διερευνητική δημοσιογραφία και η πραγματική παρουσίαση των γεγονότων από τα ΜΜΕ, η ικανότητα μας να απορρίπτουμε τη διαστρέβλωση και την υποκουλτούρα που μας σερβίρουν, η άμεση ενασχόληση, εμπλοκή και συνεισφορά των πολιτών στα κοινά κ.α. μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη δημιουργία «συνειδητών» ψηφοφόρων, ψηφοφόρων με υψηλό ήθος και συναίσθηση της ευθύνης τους.
Οι επιλογές του σήμερα θα καθορίσουν το αύριο, το μέλλον των παιδιών μας και των επόμενων γενιών.
Έλενα Νεοφύτου
ΣΗΔΗΚΕΚ-ΠΕΟ
